Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας που βρίσκεται στο μπροστινό, κέντρο, κάτω μέρος του λαιμού. Έχει σχήμα σαν πεταλούδα με ένα δεξιό και ένα αριστερό λοβό που ενώνονται στη μέση με τον λεγόμενο ισθμό. Ο θυρεοειδής παράγει την ορμόνη που λέγεται θυροξίνη η οποία είναι σημαντική για τον μεταβολισμό του ανθρωπίνου σώματος. Σε συγκεκριμένα σημεία πάνω στον θυρεοειδή βρίσκονται και τέσσερις άλλοι μικροί αδένες, οι παραθυρεοειδείς. Αυτοί εκκρίνουν την παραθυρεοειδή ορμόνη που ελέγχει τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα.
Γιατί κάποιος μπορεί να χρειαστεί εγχείρηση στο θυρεοειδή;
Υπάρχουν τρεις λόγοι για μια επέμβαση στο θυρεοειδή:
1. Η εμφάνιση ενός μεμονωμένου εξογκώματος (όζου) στον αδένα με την πιθανότητα αυτό να αποτελεί καρκίνωμα στον θυρεοειδή. Ο μόνος σίγουρος τρόπος διαλεύκανσης της κατάστασης είναι η θυρεοειδεκτομή που μπορεί να είναι μερική ή ολική. Εάν διαγνωσθεί καρκίνος μετά την ιστολογική ανάλυση, και αναλόγως του τύπου του καρκίνου, τότε μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία.
2. Μια γενική διόγκωση του αδένα (soft or multinodular). Αυτό με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει:
α) Πίεση στην τραχεία και τον οισοφάγο με προβλήματα στην αναπνοή και κατάποση.
β) Υποψία για καρκίνο στο θυρεοειδή.
γ) Ακαλαίσθητη εμφάνιση του λαιμού.
3. Υπερθυρεοειδισμός, ο οποίος δε μπορεί να θεραπευτεί με φαρμακευτική αγωγή.
Θα χρειαστεί αντικατάσταση θυροξίνης μετά την εγχείρηση;
Ο θυρεοειδής διαθέτει σημαντικά επιπλέον αποθέματα για παραγωγή και έκκριση θυροξίνης. Ακόμα και μετά από την αφαίρεση του μισού αδένα σπάνια χρειάζεται αντικατάσταση της θυροξίνης. Αυτό χρειάζεται μόνο όταν αφαιρεθεί ολόκληρος ο αδένας (ολική θυρεοειδεκτομή).
Τι εξετάσεις χρειάζονται πριν την εγχείρηση;
– Αιματολογικές αναλύσεις για ορμόνες του θυρεοειδή και ασβέστιο, καθώς και ανίχνευση πιθανών αντισωμάτων του θυρεοειδή.
– Αναρροφητική βιοψία (FNA) που μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση
– Υπερηχογράφημα του θυρεοειδή
Πως επιτελείται η θυρεοειδεκτομή;
Η εγχείρηση γίνεται κάτω από γενική αναισθησία. Μια οριζόντια τομή γίνεται στο μέσο του λαιμού, χαμηλά, εκεί όπου βρίσκεται ο αδένας, και είναι περίπου 5-6 εκ. Στη μερική θυρεοειδεκτομή αφαιρείται συνήθως μόνο ο ένας λοβός (αριστερός ή δεξιός) ενώ στην ολική αφαιρείται ολόκληρος ο αδένας. Στο τέλος της εγχείρησης τοποθετείται προσωρινά μικρός πλαστικός σωλήνας παροχέτευσης και η πληγή κλείνεται με απορροφήσιμα ράμματα.
Τα επίπεδα ασβεστίου ελέγχονται με αιματολογική εξέταση το βράδυ και την επομένη της εγχείρησης. Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι περίπου 24-48 ώρες μετά την επέμβαση.
Ποιες είναι οι πιθανές επίπλοκες της εγχείρησης;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η εγχείρηση είναι χωρίς επιπλοκές. Όμως, όλες οι εγχειρήσεις έχουν κάποια ρίσκα όπως μετεγχειρητικές μολύνσεις, αιμορραγία και προβλήματα με το αναισθητικό. Πιο σπάνια μπορούν να παρουσιαστούν οι πιο κάτω συγκεκριμένες επίπλοκες:
Ουλή: Η τομή διά μέσου της οποίας πραγματοποιείται η επέμβαση συνήθως επουλώνεται σχεδόν εντελώς μετά από ένα περίπου χρόνο. Κάποτε όμως μπορεί να αφήσει ουλή (σημάδι), αναλόγως της ποιότητας του δέρματος και της τάσης να αφήνει ουλές.
Βραχνάδα: Η φωνή συνήθως δεν επηρεάζεται καθόλου από την εγχείρηση. Εντούτοις, τα νεύρα που ελέγχουν τις φωνητικές χορδές περνούν ακριβώς πίσω από τον θυρεοειδή (ένα σε κάθε πλευρά). Έτσι, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τραυματισμού των νεύρων κατά την διάρκεια της επέμβασης που υπολογίζεται γύρω στο 1% ανεξάρτητα της εμπειρίας του χειρουργού. Αν αυτό συμβεί μόνο στο ένα νεύρο τότε παρουσιάζεται βραχνάδα που συνήθως είναι παροδική και βελτιώνεται με τον χρόνο. Αν τραυματίσουν και τα δύο νεύρα (με ολική θυρεοειδεκτομή) τότε αυτό μπορεί να δημιουργήσει παράλυση και των δύο φωνητικών χορδών, με επιπρόσθετες συνέπειες στην αναπνοή. Αυτό ευτυχώς είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Προβλήματα ασβεστίου: Οι παραθυρεοειδείς αδένες που ελέγχουν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, όπως έχει προαναφερθεί, βρίσκονται πολύ κοντά στον θυρεοειδή. Μερικές φόρες αυτοί οι αδένες σταματούν να λειτουργούν, συνήθως παροδικά, μετά την εγχείρηση. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πτώση του ασβεστίου στο αίμα που παρουσιάζεται αρχικά με συμπτώματα όπως μούδιασμα στα χέρια, πόδια και χείλια. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής χορηγείται με συμπλήρωμα ασβεστίου και βιταμίνης Δ για μικρό χρονικό διάστημα.
Αντικατάσταση θυροξίνης: Αν επιτελεσθεί ολική θυρεοειδεκτομή τότε καθίσταται απαραίτητη η διά βίου αντικατάσταση θυροξίνης με χάπι.
Πηγή: Βρετανική Οργάνωση Θυρεοειδούς Αδένα (ΒΤΑ)